W leniwe, weekendowe popołudnie po ciężkim tygodniu pracy zasługujesz na naprawdę wyjątkowe doznania smakowe. Czarna i pełna aromatu kawa to świetna propozycja na taką okazję. Dlatego wybierz najlepszą, jaką jesteś w stanie dostać – kawę speciality. Dlaczego akurat tę? Czym jest kawa speciality i co w sobie ma, że zyskała takie uznanie? Przeczytaj i dowiedz się więcej!
W leniwe, weekendowe popołudnie po ciężkim tygodniu pracy zasługujesz na naprawdę wyjątkowe doznania smakowe. Czarna i pełna aromatu kawa to świetna propozycja na taką okazję. Dlatego wybierz najlepszą, jaką jesteś w stanie dostać – kawę speciality. Dlaczego akurat tę? Czym jest kawa speciality i co w sobie ma, że zyskała takie uznanie? Przeczytaj i dowiedz się więcej!
Kawa speciality – co to jest? Trochę teorii
Kawa na pewno nie jest dla Ciebie niczym nowym. Wiesz, że jest ona naparem przygotowanym z palonych i zmielonych ziaren uprawianych w ciepłych krajach. Do jej zrobienia potrzebujesz gorącej wody np. z czajnika do kawy. Pije się ją z rana dla pobudzenia, jako uzupełnienie popołudniowego deseru lub podczas pogaduszek ze znajomymi. Jednak kawa, kawie nierówna.
Nie mówimy tutaj o różnych rodzajach czy markach powszechnie dostępnych w supermarketach. Chodzi o kawę speciality, czyli najlepszą z najlepszych! Termin dotyczy ziaren uprawianych w określonych warunkach, pozbawionych defektów i cechujących się aromatem najwyższej klasy. W specjalnej skali, o której później, otrzymują one 80 lub więcej punktów.
Ale co dokładnie decyduje o tym, że kawa uzyskuje miano „speciality coffee”? Pod uwagę bierze się:
- świeżość zbiorów,
- świeżość palenia,
- zrównoważony rozwój farmy,
- smak,
- brak wad.
Kawa speciality – świeżość zbiorów
Przyjmuje się, że do kawy speciality używa się wyłącznie ziaren, które pochodzą z ostatniego sezonu zbiorów. Co więcej, zwykle pochodzą one z niewielkich farm produkujących kilka ton rocznie i sprzedających owoce swojej pracy stałym klientom. Unika się też pośredników, którzy dodatkowo wydłużyliby czas przekazania ziaren do odbiorców.
Co to daje? A to, że ziarna kawy nie zalegają miesiącami w magazynach w oczekiwaniu na transport. Klient zwykle zabiera całość za jednym razem i tę niewielką ilość wystawia na sprzedaż. Dzięki temu masz pewność, że kawa, którą kupujesz, na pewno jest świeża.
Kawa speciality – świeżość palenia
Kwestią powiązaną ze świeżością zbiorów jest wypalanie kawy. Tutaj również dużą uwagę przykłada się do tego, żeby jednorazowo przetworzyć niewielką ilość ziaren, żeby nie trzeba było ich magazynować przez długi czas. Dlatego palarnie często przygotowują tyle kawy, ile będą w stanie sprzedać w ciągu maksymalnie dwóch tygodni.
Dlaczego jest to tak ważne? Świeżo palona kawa ma najwięcej aromatu, który z czasem zwyczajnie ulatuje. Zwłaszcza, jeśli ziarna nie są szczelnie zamknięte w opakowaniu. Zwykle trwa to około kilku miesięcy, ale są i takie rodzaje, które zachowują swój smak do 8 miesięcy od palenia.
Kawa speciality – zrównoważony rozwój farmy
Nie jest sekretem, że kawę uprawia się w krajach o ciepłym klimacie, a dokładniej mówiąc – między zwrotnikiem Raka i Koziorożca. Jeśli wiesz co nieco o geografii, to zdajesz sobie sprawę, że w dużej mierze są to państwa niezbyt bogate, gdzie nie ma lekkiego życia. Ponadto do kaw speciality wybiera się niewielkie farmy zlokalizowane w terenach górzystych, więc dostęp do nich jest utrudniony.
Zwykle są to interesy rodzinne lub zatrudniające niewielką liczbę pracowników, którzy mieszkają na stałe na farmie. Wiąże się to z licznymi wyrzeczeniami. Dlatego, żeby pomóc w podniesieniu jakości życia tym osobom, ceny kawy speciality są dość wysokie.
Dobrą praktyką jest też zawyżanie cen, aby jak najwięcej pieniędzy trafiło do rolników. Niejednokrotnie oferuje im się specjalistyczne szkolenia, dofinansowania lub programy pozwalające na dalszy rozwój plantacji. Zdarzają się sytuacje, że odbiorcy fundują nawet szkoły, w których dzieci nie tylko się uczą, ale otrzymują posiłki. Wszystko po to, żeby pomóc tej społeczności.
Dodatkowo małe farmy to również ekologiczny sposób uprawy kawy. Nie narażają one lokalnych ekosystemów na duże szkody, więc wszystko odbywa się w zgodzie z naturą. Dla porównania duże plantacje produkujące nawet kilkaset ton ziaren rocznie niejednokrotnie przyczyniają się do zniszczenia środowiska.
Kawa speciality – smak
Ach tak, smak kawy. To dla niego wiele osób w ogóle sięgnęło po swoją pierwszą filiżankę. W przypadku kaw speciality wachlarz smaków jest ogromny. Wspominaliśmy, że duży wpływ na ostateczny aromat ma świeżość zbiorów oraz palenia. Ale istotnymi czynnikami są też gatunek kawy i mikroklimat, w którym ją uprawiano.
Gleba, stopień nasłonecznienia, opady itp. – to wszystko w dużym stopniu decyduje o tym, czy wyczujesz w swoim naparze nutę orzechową, czekoladową, kwiatową czy nawet owocową. Warto wspomnieć, że kawy speciality są z reguły słodsze od tych dostępnych w zwykłym sklepie spożywczym. Dzięki temu nie musisz ich dodatkowo dosładzać. Nie zapominaj przy tym o dobraniu odpowiedniej wody do kawy.
Punktacja kawy speciality
Mówiliśmy wcześniej o punktacji, za pomocą której określa się, czy dane ziarna w ogóle zaliczają się do kaw speciality. Nie każdy jednak może to ocenić. Potrzebne jest do tego doświadczenie, wyczucie oraz odpowiednia wiedza. Wszystkimi tymi cechami można opisać profesjonalnych Q-Graderów specjalizujących się w ocenianiu kaw.
Ale wracając do samej punktacji. Tytuł speciality coffee uzyskują wyłącznie napoje, które w cuppingu (degustacji) otrzymały 80 lub więcej punktów w stustopniowej skali. Oceny wystawia cały zespół Q-Graderów, a punkty są spisywane na specjalnych formularzach. Sprawdzają oni:
- zapach suchej kawy i naparu,
- smak,
- posmak po wypiciu,
- kwasowość,
- body (odczucie płynu w jamie ustnej),
- balans,
- słodkość,
- czystość kubka (odczucie od pierwszego łyku do końca posmaku),
- jednolitość.
Kawa speciality i alternatywne metody parzenia kawy
Chcesz się napić prawdziwej speciality coffee, ale nie masz ekspresu? Żaden problem! Na szczęście masz alternatywne metody parzenia kawy. Dzięki nim możesz już dziś sprawdzić, czy kawa speciality naprawdę zasługuje na miano wyjątkowej. O jakich metodach mówimy?
Na początku słów kilka o jednej najpopularniejszej z nich – z wykorzystaniem Chemexa. Jest to naczynie przypominające szklany flakon w kształcie klepsydry. Posiada też charakterystyczny drewniany kołnierz. Umieszcza się w nim specjalny filtr, który wcześniej należy przelać wodą. Wsyp do niego zmieloną kawę i zalej ją wrzątkiem. Gotowy napar powoli spłynie do naczynia, a po kilku minutach możesz cieszyć się małą czarną.
Inna bardzo popularna metoda wykorzystuje tzw. drip. Nazwa pochodzi od angielskiego słowa oznaczającego kapanie. Jak się pewnie domyślasz, dzięki niemu przygotujesz kawę przelewową. Jak zrobić dripa? Zasada jest bardzo podobna, jak w przypadku Chemexa. Poza filtrem potrzebujesz jeszcze drippera, czyli naczynia przypominającego odwrócony stożek. Umieść w nim filtr, a do tego wsyp kawę. Dripper postaw na kubku/filiżance, z którego będziesz pić. Zmielone ziarna zalej wrzątkiem i patrz, jak powoli spływa.
Ostatnia alternatywna metoda zaparzania polega na użyciu aeropressu. Jest to sprzęt przypominający nieco strzykawkę. Spokojnie, nie będzie przy tym żadnego kłucia! Urządzenie składa się z cylindra, sitka i tłoka z gumową uszczelką na końcu. Do cylindra wsyp zmieloną kawę i zalej ją gorącą wodą. Następnie naciśnij tłok. Gotowy napar zostanie przefiltrowany przez sitko prosto do Twojej filiżanki.
Ogólna uwaga! Do alternatywnych metod parzenia kawy speciality najlepiej wykorzystać grubo mielone ziarna. Jeśli boisz się, że Twój elektryczny młynek do kawy będzie zbyt mocny do tego zadania, wybierz model ręczny.
Czas zaparzyć specjalną małą czarną
Po przeczytaniu naszego artykułu nie tylko wiesz już czym jest kawa speciality, ale też, co wpływa na jej stosunkowo wysoką cenę. To, ile kryteriów musi spełniać, sprawia, że zarówno na pracownikach plantacji, jak i palarni spoczywa niemała odpowiedzialność. Warto więc o nich pamiętać, kiedy zasiądziesz na tarasie, żeby napić się kawy.
Chcesz cieszyć się doskonałym smakiem espresso lub latte? Nie zapominaj o regularnym odkamienianiu ekspresu do kawy! Dzięki temu nie tylko zadbasz o wyjątkowy aromat speciality coffee, ale i wydłużysz żywotność urządzenia.
Udostępnij