Nic nie smakuje tak dobrze, jak samodzielnie wyhodowane warzywa – ekologiczne, doprawione szczyptą satysfakcji i sporą dozą troski są prawdziwym rarytasem na stołach. Aby jednak móc się nimi delektować, w wielu przypadkach konieczne jest przygotowanie rozsady warzyw – co to takiego i jak się za to zabrać?
Nic nie smakuje tak dobrze, jak samodzielnie wyhodowane warzywa – ekologiczne, doprawione szczyptą satysfakcji i sporą dozą troski są prawdziwym rarytasem na stołach. Aby jednak móc się nimi delektować, w wielu przypadkach konieczne jest przygotowanie rozsady warzyw – co to takiego i jak się za to zabrać?
Czym jest rozsada warzyw?
Rozsadą nazywa się młode rośliny wyhodowane od nasionka w inspektach, na domowych parapetach czy w rozsadnikach. Kiedy dostatecznie urosną, a pogoda na zewnątrz jest wystarczająco ciepła, rośliny te przesadza się do gruntu, by mogły dalej rozwijać się w naturalnym rytmie. Rozsada warzyw gruntowych jest dość czaso- i pracochłonna, jednak w przypadku wielu roślin jest niezbędna, w innych zaś przynosi wymierne korzyści. Co warto o tym wiedzieć?
Rozsada warzyw – kiedy jest niezbędna?
Spora część warzyw nie nadaje się do wysiewu wprost do gruntu w naszym klimacie. Ich okres wegetacji jest długi, a wymagane do wzrostu temperatury wysokie. W przypadku np. papryk, bakłażanów, pomidorów czy arbuzów sianie do gruntu zakończy się fiaskiem – co prawda urosną one i zawiążą owoce, jednak zanim zdążą dojrzeć, nadejdzie jesień i zniweczy włożoną w hodowlę pracę.
Które warzywa sieje się wprost do gruntu?
Dużą część warzyw można natomiast siać od razu do ziemi i spodziewać się plonów – należą do nich chociażby ogórki, cukinie i sałaty. Warto jednak przemyśleć przygotowanie rozsady tych warzyw – dzięki temu uzyskasz plony szybciej i będziesz mógł się cieszyć własnymi, świeżymi warzywami przez większą część roku.
Zalecana jest także produkcja rozsady warzyw kapustnych, które zwykle wschodzą długo i zajmują miejsce w skrzyniach i na grządkach, a ponadto są narażone na ataki ślimaków i innych szkodników, w szczególności gdy są małymi sadzonkami. Z powodzeniem można natomiast siać do gruntu takie warzywa, jak marchew, pietruszkę, buraki ćwikłowe, rzodkiewkę, rzepę, groch, fasolę czy bób.
Jak sadzić zioła? Większość z nich można siać bezpośrednio do gruntu, jednak zioła ciepłolubne, takie jak np. bazylia, cząber czy majeranek, warto przygotować z rozsady.
Jak przygotować rozsadę warzyw?
Przede wszystkim zacznij od zaplanowania miejsc docelowych bezpośrednio w ziemi, w szklarni lub na podwyższonych grządkach z palet. Zobacz, ile masz miejsca i zastanów się, jakie warzywa chcesz na nich hodować. Następnie przejdź do zakupu nasion i wszystkich potrzebnych akcesoriów i komponentów. O jakich produktach musisz pamiętać?
Odpowiednia ziemia do rozsady
Wiele osób popełnia błąd podczas produkcji rozsady warzyw, siejąc nasiona do ziemi uniwersalnej. Aby nasionka mogły wykiełkować i prawidłowo rozwinąć się do sporych i zdrowych sadzonek, należy zapewnić im optymalne warunki do wzrostu. Ziemia, w której wylądują, powinna być odkażona – a zatem wolna od chorobotwórczych patogenów, na które rozsady warzyw są wyjątkowo wrażliwe – lekka, przepuszczalna i niezbyt zasobna w składniki odżywcze, za wyjątkiem fosforu. Jak widać, są to dość specyficzne warunki, trudne do samodzielnego osiągnięcia, dlatego warto sięgnąć po gotowe mieszanki ziemi do produkcji rozsady warzyw – z nimi masz pewność, że zapewnisz nasionkom wszystko, czego potrzebują.
Pojemniki na rozsadę warzyw
Do wykonania rozsady możesz wykorzystać dowolne pojemniki – szczególnie, że w początkowej fazie wysiewania w jednej doniczce można umieścić więcej nasion, a dopiero gdy wyrosną z nich małe sadzonki, przepikować je do osobnych pojemników. Co zatem warto wybrać?
- Wielodoniczki – sprawdzają się podczas wysiewania, ponieważ zajmują niewiele miejsca na parapetach, a pomieszczą sporą liczbę nasion i małych sadzonek.
- Standardowe doniczki – do nich również możesz wysiać więcej nasion, a następnie przerzedzać sadzonki, zostawiając tylko te najsilniejsze.
- Doniczki torfowe – to bardzo ciekawy wybór, w szczególności w przypadku rozsad warzyw, które nie lubią pikowania. Sadzonki można wsadzać do gruntu wraz z tymi pojemnikami – rozłożą się w ziemi w późniejszym czasie, jednocześnie zasilając ją składnikami odżywczymi. Takie rozwiązanie ochroni delikatne rośliny przed uszkodzeniem korzeni.
Na etapie produkcji rozsady warzyw, sadzonki nie są zbyt wymagające. Można je zatem siać do pojemników do tego przeznaczonych, albo też wykorzystywać plastikowe odpady domowe, np. opakowania po jogurtach, plastikowe kubeczki, a nawet własnoręcznie wykonane doniczki z rolek po papierze toaletowym.
Niezbędne narzędzia
Większość prac przy produkcji rozsady warzyw można wykonać bez specjalistycznych urządzeń do ogrodu czy narzędzi, choć te naturalnie ułatwiają cały proces. Warto się więc zaopatrzyć w małą łopatkę do napełniania pojemników na sadzonki ziemią. Następnie przydatny może okazać się minisiewnik, wraz z którym wygodniej wydzielisz potrzebną liczbę nasion do każdej z doniczek.
Po posianiu konieczne jest podlewanie – na samym początku najlepszym wyjściem jest korzystanie z ręcznego spryskiwacza. Delikatna bryza skutecznie nawilży ziemię, ale nie spowoduje wypłukiwania nasion. Gdy sadzonki będą już większe, można zacząć podlewać je konewką.
Podczas pikowania wykorzystaj specjalne łopatki służące do wyciągania sadzonek bez ryzyka uszkodzenia korzeni oraz szpikulec, za pomocą którego zrobisz dziurkę na rozsadę w ziemi w pojemniku docelowym.
Jeśli nie jesteś w stanie zapewnić rozsadzie odpowiedniej ilości światła, rozważ zakup lamp LED do roślin, które będą stymulowały wzrost Twoich roślin.
Odpowiednie warunki do rozsady warzyw
Przygotowując rozsadę warzyw gruntowych, musisz pamiętać, że każda roślina ma inne potrzeby. Dlatego też zapoznawaj się z informacjami zawartymi na opakowaniach, przygotowanymi przez producentów nasion. Określają oni najlepszy czas na wysiew (zarówno na rozsady, jak i do gruntu), a także w jakim rozstawie powinny wzrastać sadzonki.
Rozsadzie warzyw należy zapewnić jasne, słoneczne stanowisko. Ważne jest również zachowanie odpowiedniej wilgotności, w szczególności w okresie kiełkowania – aby ograniczyć parowanie wody, można korzystać ze specjalnych miniszklarni lub osłonić pojemniki z rozsadami folią spożywczą.
Pikowanie
Sadzonki, które już nieco wyrosły, należy przepikować – zazwyczaj po 2-3 tygodniach od wschodów. Robi się to nie tylko po to, by rozdzielić rozsady warzyw rosnące w jednym pojemniku do osobnych – w przypadku wielu roślin, np. pomidorów, przesadzanie ma na celu również wzmocnienie korzeni i całej sadzonki.
Przed pikowaniem solidnie podlej podłoże, w którym rosną rozsady warzyw – dzięki temu łatwiej wyciągniesz je z ziemi, nie uszkadzając korzeni. Następnie wsadź w ziemię widelec lub wspomnianą już, specjalną łopatkę, za pomocą której podważysz całą roślinę i delikatnie ją wyjmiesz.
Czas na ocenę sadzonek – słabsze, o nierozwiniętym systemie korzeniowym wyrzuć, a najsilniejsze przesadzaj do osobnych pojemników, wykonując głęboką dziurkę w podłożu i przysypując korzenie. Posadzone rośliny obficie podlej za pomocą zraszacza, by ziemia mogła dokładnie otulić korzeń.
Hartowanie
Ostatnim etapem produkcji rozsady warzyw jest hartowanie dużych, niemal gotowych do wysadzania na miejsca stałe sadzonek. Proces ten należy rozpocząć ok. 10-14 dni przed sadzeniem do gruntu. Polega on na przyzwyczajaniu warzyw z rozsady do niższych temperatur, silniejszego oddziaływania promieni słonecznych i mniejszego dostępu do wody.
Warto robić to stopniowo – jeśli Twoje rozsady znajdują się w mieszkaniu, zacznij intensywnie wietrzyć pomieszczenia, w których je przechowujesz. Następnie na krótko wynoś je na zewnątrz w zaciszne miejsce. Stopniowo wydłużaj ten czas, pamiętając, by schować sadzonki na noc do domu. Na kilka dni przed wysadzeniem roślin do gruntu, rozsady mogą przebywać na zewnątrz już przez cały czas.
Rozsada warzyw – podsumowanie
Jeśli wykonasz wszystkie powyższe czynności, Twoje sadzonki są już gotowe do wysadzenia na miejsce stałe. Oczywiście jeśli nie masz czasu ani ochoty, możesz zaopatrzyć się w gotowe sadzonki. Gdzie kupić rozsady warzyw? Te dostępne są we wszystkich sklepach ogrodniczych oraz w niektórych sklepach budowlanych, jednak warto pamiętać, że hodowla warzyw od nasionka jest bardziej opłacalna.
W tym momencie należy się zastanowić nad dalszymi losami rozsady warzyw – dowiedzieć, jak przygotować ziemię pod warzywa, a jeśli mieszkasz w chłodniejszym rejonie, rozważyć zbudowanie szklarni, w której rośliny miałyby optymalne warunki do wzrostu niezależnie od pogody panującej na zewnątrz. Przemyśl też, jak zaplanować nawadnianie ogrodu – warzywa muszą mieć stały dostęp do życiodajnej wody, bez której nie są w stanie zapewnić oczekiwanych plonów.
Udostępnij