Zrób ze starego coś nowego, czyli rzecz o odnawianiu mebli – poradnik krok po kroku

Chcesz przywrócić blask starym meblom, które kurzą się na strychu? Albo przerobić nowe tak, aby nadać im oryginalny wygląd? Odnawianie mebli nie tylko pozwoli Ci indywidualnie urządzić pokój lub mieszkanie. Może się ono stać świetnym hobby i powodem do dumy z efektów własnoręcznej pracy. W naszym poradniku przedstawiamy wskazówki dotyczące renowacji mebli różnego typu i kolejnych etapów ich odnawiania.

Nowe nie znaczy lepsze. Dlaczego warto odnawiać stare meble?

Nie czujesz czasami wewnętrznej chęci zmiany w swoim domu? Prędzej czy później dopada ona każdego. Inny wystrój wiąże się zwykle z koniecznością zakupu nowego wyposażenia. Ale przecież nie zawsze możesz sobie pozwolić na tak duży jednorazowy wydatek.

Chcąc więc uniknąć zbędnych kosztów, a jednocześnie zmienić oblicze wewnątrz domu, warto zdecydować się na odnowienie starych mebli. Podczas ich odświeżania na pewno wydasz mniej niż na zupełnie nowe wyposażenie ze sklepu.

Oszczędność to jednak nie wszystko. Renowacja mebli daje też wiele satysfakcji i przyjemności, a efektami swojej pracy zawsze miło pochwalić się przed znajomymi. Kto wie, może dzięki temu pochłonie Cię nowe, bardzo kreatywne hobby?

Czy jest to trudne? Wręcz przeciwnie! Wystarczy trzymać się najważniejszych zasad. Sprawdź więc, jak odnowić meble, aby móc korzystać z ich funkcjonalności jeszcze przez wiele lat.

Odnowa starych mebli, ale których?

Wiele osób, które zastanawiają się nad odnawianiem mebli, zadaje sobie pytanie, jakie meble w ogóle nadają się do renowacji? Odpowiedź brzmi: wszystkie, mające dla Ciebie jakąś wartość. Nie muszą to być fotele z lat 60. XX wieku czy jeszcze starsze komody. Wystarczy, że chcesz odnowić zwykły taboret czy szafkę ścienną ze śladami użytkowania. Np. odświeżyć wygląd poprzez zmianę koloru. Już samo oszlifowanie i przemalowanie sprawia, że nie musisz wyrzucać dobrze służącego sprzętu!

Chcesz zabrać się za gruntowną przebudowę i dorobić do szafy nowe półki lub wymienić nogi od stołu? Nie musisz korzystać z usług stolarza. Poznaj różne rodzaje pił tarczowych do drewna.

Odnawianie mebli kuchennych

Meble kuchenne zwykle są intensywnie eksploatowane. Dlatego jeśli cenisz funkcjonalność swoich szafek, nie wyrzucaj ich! Odnawianie mebli kuchennych nie jest skomplikowane. Możesz je wykonać nawet wtedy, jeśli nie posiadasz dużego doświadczenia w renowacji.

Odnawianie mebli kuchennych wymaga przede wszystkim starannego przygotowania. Aby dokładnie je przeprowadzić, zdejmij meble ze ścian, zdemontuj półki i drzwiczki oraz uchwyty. Kolejny krok to zmatowanie powierzchni i pozbycie się nierówności. Użyj do tego celu szlifierki lub papieru ściernego. Jaka szlifierka do drewna będzie najlepsza, sprawdź w naszym kolejnym artykule. Ogólna zasada mówi, żeby najpierw użyć gruboziarnistego papieru, a następnie drobnoziarnistego do całkowitego wygładzenia. Pamiętaj o usunięciu kurzu na koniec szlifowania.

Przyszedł czas na malowanie. Do trudno dostępnych miejsc użyj niedużego pędzla, a do dużych powierzchni (w tym frontów) wałka. Znaczenie ma również wybór farby. Na rynku dostępne są uniwersalne farby np. akrylowe, ale również do drewna, mebli z okleiny czy do renowacji. Odnawianie mebli (także kuchennych) zawsze wymaga, aby przed wyborem farby określić materiał obrabianych powierzchni. Jeśli Twoje szafki mają witryny, sprawdź, jak wypolerować szkło.

Odnawianie komód, kredensów, szaf i regałów

W każdym salonie czy sypialni stoi przynajmniej jeden mebel do przechowywania. Mowa oczywiście o różnych szafach, komodach, kredensach czy regałach. Zwykle zajmują najwięcej miejsca, a tym samym są najbardziej reprezentatywne. Jak zatem je odnowić?

Zasada jest praktycznie taka sama, jak przy meblach kuchennych. Kluczową sprawą jest tu pozbycie się starej warstwy ochronnej lub ozdobnej (farby, lakieru, okleiny) i nałożenie nowej. Pamiętaj jednak, że w przypadku mebli z drzwiczkami lub szufladami, czeka Cię dodatkowe zadanie.

Chodzi tu o konieczność wymiany starych lub zniszczonych uchwytów, zawiasów albo wsporników półek. Całkiem możliwe, że nie obejdzie się bez wywiercenia nowych otworów i zamaskowania już istniejących. W takim przypadku dobrze, jeśli masz pod ręką elektronarzędzia np. wiertarkę czy wkrętarkę oraz śrubokręt. Przyda Ci się też wiertło do drewna. Niepotrzebne otwory zaś łatwo zamaskujesz szpachlą.

Odnawianie foteli, kanap i innych mebli tapicerowanych

Co to za salon bez sofy, albo jadalnia bez krzesła? Na pewno masz kilka sprzętów, których obicia mają najlepsze lata za sobą. Wymiana tapicerki to ważny temat, gdy chcesz dowiedzieć się, jak odnowić stare meble. Co zrobić ze starymi obiciami?

Na początek zaopatrz się w tkaninę obiciową, nożyczki, zszywacz i rozszywacz. Tym ostatnim delikatnie zdejmiesz materiał przez wyciągnięcie starych zszywek. Staraj się przy tym nie uszkodzić tkaniny! Wykorzystasz ją potem jako szablon. Wystarczy, że kawałek starego obicia położysz na nowej tapicerce, wyrysujesz odpowiedni kształt i go wytniesz. W ten sposób ułatwisz sobie całą pracę. Następnie mocno naciągnij tkaninę na mebel i przybij ją zszywaczem. Dobierając materiał, upewnij się, że wystarczy na cały fotel czy kanapę. Lepiej kupić ciut za dużo niż potem wkurzać się, że zabrakło.

Jednak tapicerowanie krzesła i nie tylko to nie jedyne wyzwanie. Przecież jest jeszcze wypełnienie. Najczęściej spotkasz się z meblami, które w swoim wnętrzu mają gąbki tapicerskie. Są łatwo dostępne, więc bez problemu znajdziesz odpowiednią dla siebie. Niewykluczone, że wcześniej będzie trzeba ją przyciąć i uformować. W tym przypadku miej w pogotowiu ostry nóż. Ten do tapet świetnie sobie poradzi z tym zadaniem.

W bardzo starych fotelach i kanapach spotkasz się z kolei ze sprężynami. Tutaj potrzebna jest niestety pomoc fachowca. Przy samodzielnej wymianie można łatwo uszkodzić konstrukcję mebla. Często dochodzi też do przebicia tapicerki przez sprężyny.

Czy materiał ma wpływ na sposób renowacji? Tak!

Od materiału zależy nie tylko dobór odpowiednich narzędzi i akcesoriów, ale i sposób, jak odnowić meble. Sprawdź zatem, jak zająć się wyposażeniem z okleiny, litego drewna, sklejki i nie tylko.

Odnawianie mebli z okleiny

Meble z okleiny często spotyka się w kuchniach. Jeśli posiadasz je u siebie, to pewnie zastanawiasz się, czy w ogóle warto je odnawiać. Skoro mają okleinę, może nie warto ich malować, prawda? Stara okleina wcale nie powoduje, że musisz je wyrzucać.

Odnawianie mebli z okleiny może się okazać dość pracochłonne, jednak przynosi dobre efekty. Podstawę jak zawsze stanowi przygotowanie powierzchni. Na początek ją wyczyść (tak, aby nie uszkodzić okleiny), a następnie oszlifuj. Ze względu na prawdopodobne zabrudzenia tłuszczem niezbędne może okazać się użycie rozcieńczalnika albo benzyny ekstrakcyjnej. Po tych zabiegach przystąp do malowania. Aby w pełni pokryć okleinę, nałóż kilka warstw, każdą po całkowitym wyschnięciu poprzedniej.

Czym malować okleinę? Największą popularnością cieszą się farby akrylowe, trochę mniejszą ftalowe (tzw. olejne). Pierwsze charakteryzują się znaczną uniwersalnością, natomiast drugie pozwalają uzyskać bardzo wytrzymałe wykończenie. W przypadku wyjątkowo gładkich powłok warto najpierw zastosować farbę podkładową, która zapewnia odpowiednią przyczepność właściwej farbie.

Znudziła Cię stara okleina i chcesz nałożyć nową? Żaden problem! Ale przygotuj się na to, że zajmie to nieco więcej czasu niż malowanie.

Zacznij od zerwania okleiny i dokładnego oczyszczenia powierzchni mebla. Następnie sprawdź, czy nie ma żadnego rodzaju rys, ubytków lub pęknięć. Jeśli coś rzuciło Ci się w oczy, to koniecznie uzupełnij braki szpachlą akrylową do drewna. Dobrze sprawdza się też szpachla z włóknem szklanym. Jest ona trwalsza po utwardzeniu i charakteryzuje się dużą odpornością na wilgoć.

Po zamaskowaniu ubytków odczekaj na związanie masy. Następnie wszelkie nierówności wyrównaj papierem ściernym. Najlepiej wybrać modele o ziarnistości w przedziale 1500-2000. Powstały pył natychmiast odkurz lub zamieć. Teraz śmiało przystąp nakładania okleiny.

Bardzo ważną rzeczą jest dokładne jej odmierzenie. Nie chcesz chyba później łatać braków, prawda? Od wyciętego arkusza odklej papier zabezpieczający i delikatnie przyłóż folię do powierzchni mebla. Rób to od góry do dołu i od środka na zewnątrz. Układając okleinę, dociskaj ją raklem, czyli specjalnym narzędziem do usuwania pęcherzyków powietrza. Ewentualnie posłuż się kartą bankową. Po wszystkim odetnij nadmiar foli. Jeśli chcesz ją mocniej przytwierdzić do mebla, użyj opalarki lub suszarki do włosów. Uważaj tylko, żeby nie rozpuścić okleiny!

Odnawianie mebli drewnianych

Drewno to materiał, który dzięki starannej pielęgnacji potrafi wywołać świetny estetyczny efekt. Odnawianie drewnianych mebli doskonale temu służy. Podobnie jak w przypadku renowacji innych domowych sprzętów koniecznie musisz przygotować ich powierzchnię. Usuń stare warstwy lakieru i farb. Meble z litego drewna także oszlifuj, a następnie odkurz.

Podczas pracy możesz zauważyć niewielkie otwory. Oznacza to, że Twoją komodę, szafę lub krzesło zaatakowały szkodniki, np. korniki. Bez obaw! Aby pozbyć się owadów, zastosuj specjalny preparat. Pamiętaj, żeby zawsze korzystać z niego zgodnie z zaleceniami producenta.

Kiedy już pozbędziesz się niechcianych gości, załataj ubytki w drewnie wynikające ze zużycia. Odnawianie mebli to doskonała okazja do usunięcia występujących w nich dziur lub wyszczerbień. Do tego celu użyj masy szpachlowej do drewna. Po jej wyschnięciu koniecznie oszlifuj uzupełniany fragment i odpyl powierzchnię.

Mało co tak odświeża wygląd mebli jak nowy kolor. Farba do drewna może dać staremu wyposażeniu nowe życie, ale to jeszcze nie wszystko! Odnawianie mebli drewnianych zawsze łączy się z pokryciem ich bejcą, lakierobejcą albo lakierem w celu impregnacji. Taka warstwa jest niezbędna, aby zabezpieczyć drewno, a tym samym przedłużyć żywotność mebla. Rozprowadzaj jej cienką warstwę pędzlem aż do uzyskania równomiernego efektu.

Odnawianie mebli ze sklejki

A co ze sklejką? Jak odnowić takie meble? Materiał ten stał się dość popularny i bardzo często nie maluje się go. Jedną z form renowacji jest więc zmiana koloru sklejki. W tym przypadku zacznij od oczyszczenia powierzchni mebla. W razie potrzeby delikatnie oszlifuj powierzchnię. Pamiętaj o posprzątaniu pyłu!

Teraz przystąp do malowania. Możesz posłużyć się farbą kredową lub akrylową. Najlepiej zacznij od brzegów, krawędzi i miejsc trudnodostępnych. Gdy już je pomalujesz, przejdź do większych powierzchni. Jedna warstwa zwykle nie wystarczy, więc poczekaj, aż wyschnie i nałóż kolejną. W razie prześwitów pomaluj całość trzeci raz. Na koniec nałóż lakier, który ochroni Twój odnowiony mebel.

W ostatnich latach bardzo popularne stały się też meble z palet z odzysku. Ich odnawianie wygląda tak samo, jak w przypadku wyposażenia ze sklejki. Chcesz samodzielnie zrobić takie meble? Przeczytaj, jak zrobić łóżko z palet w naszym kolejnym wpisie.

Odnawianie mebli lakierowanych na wysoki połysk

Odnawianie mebli politurowanych

Nieco inaczej wygląda renowacja mebli z politurą. Tutaj bowiem Twoja praca polegać będzie na ponownym naniesieniu tej warstwy. Swoje zadanie zacznij od dokładnego usunięcia starej powłoki przeznaczonymi do tego środkami chemicznymi. Pamiętaj też o oczyszczeniu i wygładzeniu powierzchni mebla.

Nanoszenie politury wygląda zupełnie inaczej niż malowanie czy lakierowanie. W tym przypadku sprawdzą się jedynie niesyntetyczne tkaniny. Do nakładania nowej warstwy użyj wełnianego tamponu owiniętego lnianą lub bawełnianą tkaniną. Ewentualnie możesz wykorzystać watę owiniętą jedwabiem.

Tak przygotowany tampon delikatnie skrop wazeliną lub olejem lnianym, a następnie nasącz roztworem politury. Stopień nasączenia zależy od tego jak grubą warstwę zamierzasz nanieść na powierzchnię mebla. Pamiętaj, że każda warstwa politury musi być nałożona przy pierwszym podejściu! W przeciwnym razie dojdzie do odwarstwienia. Zwiększa się też ryzyko pokruszenia powłoki.

Dobrym sposobem jest nakładanie ruchem ręki przypominającym ósemki, owale lub koła. Nie zmieniaj przy tym tempa i nie rób sobie przerw. Skończysz, dopiero gdy nałożysz całą warstwę. Teraz poczekaj kilka godzin, aż powierzchnia dokładnie zaschnie, po czym nałóż kolejną porcję politury.

Po całkowitym wyschnięciu czystym tamponem nasączonym alkoholem wypoleruj mebel. W efekcie powierzchnia będzie błyszcząca i gładka niczym szkło.

Jak odnawiać meble? Zawsze krok po kroku

Jak już zapewne wiesz, odnawianie mebli przeprowadza się etapami. Niezależnie od tego, czy zostały wykonane z litego drewna, pokryte okleiną czy lakierem o wysokim połysku musisz wykonać szereg czynności. Poniżej przedstawiamy ich krótkie podsumowanie.

Przygotowanie powierzchni

Przygotowanie powierzchni mebla to konieczność, jeśli chcesz następnie go pomalować lub polakierować. Dokładne szlifowanie umożliwia prawidłowe i estetyczne pokrycie nowym kolorem oraz ochronną warstwą.

Odpylanie mebli

Szlifowanie zawsze powoduje wydzielanie pyłu. Dlatego podczas odnawiania mebli warto mieć przygotowany odkurzacz. Przy jego pomocy usuniesz pył zarówno z obrabianej powierzchni, jak i z jej otoczenia.

Usuwanie zabrudzeń

Odnawianie starych mebli często wiąże się z koniecznością ich gruntownego wyczyszczenia, np. ze śladów tłuszczu. Do tego celu użyj benzyny ekstrakcyjnej lub rozcieńczalnika.

Uzupełnienie ubytków

Meble służące wiele lat lub charakteryzujące się niską jakością często mają uszkodzenia w rodzaju wyszczerbień czy dziur. Renowacja to najlepszy moment, aby je załatać przy pomocy szpachli do drewna.

Konserwacja

Odnawianie mebli łączy się nie tylko z poprawą ich wyglądu, ale również zwiększeniem wytrzymałości. Końcowy etap obróbki zawsze wiąże się z pokryciem powierzchni drewnianej bejcą, lakierobejcą, lakierem lub inną ochronną warstwą. Zapewnia ona estetyczne wykończenie i przedłuża żywotność mebli.

Potrzebujesz rąk do pracy i niezbędnych narzędzi do odnawiania mebli

Dobierając sprzęt niezbędny do odnawiania mebli, weź pod uwagę materiał, z którego zostały wykonane. W zależności od tego, czy będziesz pracować z drewnem, okleiną, tapicerką, czy sklejką, warto mieć na podorędziu właściwe narzędzia.

W przypadku litego drewna zaopatrz się w szlifierkę, farby, lakiery i bejce oraz pędzle do ich nakładania. Delikatniejsze materiały, takie jak np. sklejka, płyta wiórowa, a także meble laminowane potraktuj nieco inaczej. Tutaj pomocne okażą się:

• papier ścierny,
• opalarka,
• szpachla,
• miękka szczotka do odpylania,
• żel do usuwania starych powłok malarskich,
• farby, lakiery, okleiny itp.

Odnawiając meble niewykluczone, że będzie trzeba trochę je zdemontować. Warto m.in. odkręcić uchwyty czy zawiasy, zdjąć drzwi, wyjąć szuflady itp. Z tego powodu postaraj się o śrubokręty lub wkrętarkę. Jeśli zaś chodzi o meble tapicerowane, to najlepszym rozwiązaniem będą wszelkiego typu ściągacze do obić i rozszywacze.

Jak odnawiać meble, żeby nie popełnić błędu?

Wiesz już, że odnawianie mebli drewnianych jest dość pracochłonne. Dlatego kuszące może okazać się pominięcie którejś z czynności. Nie rób tego! Istnieje bowiem duże ryzyko, że jeśli coś odpuścisz, cała renowacja pójdzie na marne.

Poniżej przedstawiamy najczęściej popełniane błędy. Oto one:

• Pominięcie przygotowania powierzchni. Z wcześniejszych fragmentów artykułu wiesz już, dlaczego jest ono tak ważne. Bez papieru ściernego nie warto nawet próbować odnawiania.
• Pominięcie rozmontowania mebla. Rozkręcenie go umożliwia nie tylko dokładne i wygodne oszlifowanie całości, ale również jej wyczyszczenie, pomalowanie i polakierowanie.
• Pominięcie szlifowania każdej warstwy farby. Musisz o nim pamiętać zawsze w przypadku kładzenia kilku warstw. Dzięki temu zwiększysz przyczepność każdej kolejnej i wyrównasz pomalowane włókna drewna.
• Użycie niewłaściwych narzędzi. Pamiętaj o doborze właściwej gradacji papieru ściernego. Gruboziarnisty nadaje się do zgrubnej obróbki, natomiast drobnoziarnisty do wykańczania. Ogromne znaczenie w odnawianiu mebli mają wałki malarskie i pędzle. Pierwsze są niezastąpione w malowaniu dużych powierzchni, natomiast drugie – detali.

Nie takie straszne odnawianie mebli, jak je malują

Wiesz już, że aby wykonać renowację mebli, nie musisz posiadać szczególnego talentu manualnego. Wystarczą staranność, trochę wolnego czasu i odpowiednio skompletowane narzędzia. Oczywiście nie zaszkodzi wprawa w szlifowaniu powierzchni i trzymaniu w dłoni wałka malarskiego. Jeśli interesujesz się renowacją antyków, a styl retro jest bliski Twemu sercu, poznaj sposoby czyszczenia złota w naszym kolejnym artykule.