Praca na roli to ciężki kawałek chleba, ale potrafi dać sporo satysfakcji. Nic dziwnego, że wielu mieszkańców miast zmęczonych szybkim stylem życia zastanawia się, czy nie rzucić wszystkiego i nie osiąść na własnym kawałku ziemi. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, jak zostać rolnikiem krok po kroku.
Praca na roli to ciężki kawałek chleba, ale potrafi dać sporo satysfakcji. Nic dziwnego, że wielu mieszkańców miast zmęczonych szybkim stylem życia zastanawia się, czy nie rzucić wszystkiego i nie osiąść na własnym kawałku ziemi. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, jak zostać rolnikiem krok po kroku.
Prowadzenie własnego gospodarstwa rolnego idealnie wpasowuje się w modną obecnie ideę slow life. Wizja zamieszkania w pięknej, zielonej okolicy oraz samodzielnego wyznaczania sobie celów i zadań może być kusząca. Marzenia o własnej winnicy, fermie szczęśliwych kur niosek z wolnego wybiegu lub ekologicznym sadzie owocowym to jednak jedno, a rzeczywistość – drugie. Okazuje się bowiem, że zdobycie na własność gospodarstwa nie jest takie proste.
Jak założyć gospodarstwo rolne?
Żeby stać się rolnikiem, trzeba mieć przede wszystkim ziemię rolną. Osoba bez statusu rolnika nabędzie ją, jeżeli na transakcję wyrazi zgodę dyrekcja Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Sprzedający musi zatem złożyć wniosek, w którym oświadcza, że:
- nie istniała możliwość nabycia gruntów przez rolnika indywidualnego, osobę bliską, kościelną osobę prawną, związek wyznaniowy, jednostkę samorządu terytorialnego lub Skarb Państwa (mają oni prawo pierwokupu),
- kupujący daje rękojmię prowadzenia należytego prowadzenia działalności rolniczej,
- w wyniku transakcji nie zajdzie nadmierna koncentracja ziem rolnych.
Następnie KOWR bada, czy osoba fizyczna nie będąca rolnikiem posiada odpowiednie kwalifikacje rolnicze, a także daje rękojmię należytego prowadzenia działalności rolniczej oraz zobowiązuje się zamieszkać przez minimum 5 lat na obszarze danej gminy.
W przypadku niespełnienia powyższych wymagań wniosek zostanie odrzucony. Co wtedy? Okazuje się, że dla marzących o własnym kawałku ziemi przewidziano możliwość nabycia gruntu rolnego o powierzchni do 1 ha. Nie jest to wprawdzie dużo, ale na pewno pozwala na założenie niewielkiej winnicy, sadu owocowego lub postawienie kurnika.
Czy można zostać rolnikiem bez wykształcenia rolniczego?
Główną przeszkodą dla osób, które chcą nabyć większy kawałek ziemi, jest brak kwalifikacji rolniczych. Jeżeli zatem nie interesuje nas zostanie „małorolnym”, należy je uzupełnić. W komfortowej sytuacji są planujący, jak zostać młodym rolnikiem, absolwenci szkół rolniczych – zasadniczych zawodowych, średnich lub wyższych. Posiadanie odpowiedniego dyplomu daje im kwalifikacje z automatu.
Jeśli mamy wykształcenie wyższe nierolnicze, a planujemy w perspektywie 2-3 lat osiąść na wsi, dobrym pomysłem może być zapisanie się na studia podyplomowe z zakresu związanego z rolnictwem.
Okazuje się, że honorowane są także kwalifikacje osób, które:
- mają wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe i ich staż pracy w rolnictwie przekracza 5 lat,
- posiadają wykształcenie średnie lub wyższe (nierolnicze) i ich staż pracy w rolnictwie wynosi minimum 3 lata.
Co jednak zrobić, jeżeli nie interesuje nas czekanie i powolne zdobywanie kwalifikacji, tylko chcemy zacząć swoją przygodę z rolnictwem od zaraz? Istnieją dwa wyjścia:
- zapisanie się do programu pomocowego umożliwiającego uzupełnienie kwalifikacji już po nabyciu gruntu,
- zawarcie związku małżeńskiego z osoba będącą rolnikiem (zostaje się wtedy automatycznie rolnikiem).
Ubezpieczenie KRUS, czyli jak zostać rolnikiem od zera
Kwestią niezwykle istotną jest ubezpieczenie się w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Z zasady podlegają mu wszystkie osoby prowadzące działalność rolną. Ustawa precyzuje, że rozumie się pod tym pojęciem produkcję roślinną lub zwierzęcą (też rybną, pszczelarską, sadowniczą oraz ogrodniczą).
Warto zaznaczyć, że również osoby bliskie rolnikowi, jeżeli ukończyły 16 lat, mogą zostać ubezpieczone w KRUS. Warunkami są wspólne lub sąsiedzkie zamieszkiwanie, a także stała praca w gospodarstwie rolnym przy braku innego ubezpieczenia. Taka osoba nie może być też związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Ostatnim kryterium do spełnienia jest wymóg posiadania obywatelstwa państwa należącego do UE.
Książeczka sanepidowska nie jest dokumentem, który musi posiadać każdy rolnik. Warto jednak pamiętać, że prowadząc gospodarstwo rolne i zajmując się produkcja żywności, należy bezwzględnie złożyć wniosek o wpis do rejestru Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Trzeba to zrobić na 14 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności. Za brak dopełnienia tego obowiązku grozi kara do 5 tys. zł.
Niezbędny sprzęt dla każdego rolnika
Jedna z 10 złotych zasad przy zakładaniu własnego foodtrucka głosi: najpierw menu, potem wybór sprzętu. To samo można odnieść do rolnictwa, ponieważ wyposażenie gospodarstwa w urządzenia będzie zależeć od rodzaju prowadzonej działalności. Na fermach drobiu niezbędne są inkubatory, skubarki, karmniki dla ptaków oraz mieszalniki pasz. Pszczelarz z kolei nie obędzie się bez miodarek i podkurzaczy. W sadach czy winnicach można z kolei znaleźć opryskiwacze środków ochrony roślin, prasy oraz rozdrabniacze. Produkując owoce, staje się często też przed dylematem, jaki klimatyzator do chłodni wybrać oraz czy nie zainwestować we własną linię do produkcji przetworów.
Wciąż istnieje wiele rodzinnych gospodarstw nastawionych na tradycyjną, mieszaną produkcję rolno-zwierzęcą. Mają one zwykle kilkanaście hektarów powierzchni. Uprawia się w nich głównie zboża i ziemniaki, a hoduje świnie, krowy czy drób. Znajdziemy w nich bardzo często:
- traktory,
- przyczepy,
- pługi, brony, kultywatory,
- kosiarki do trawy,
- sadzarki, kopaczki do ziemniaków,
- snopowiązałki,
- kombajny.
Urządzenia rolnicze pozwolą na szybkie i skuteczne przeprowadzenie wszystkich prac. Wypada zatem dbać o ich należyty stan. Niezbędne w każdym gospodarstwie rolnym będą zatem wszelkiego rodzaju narzędzia związane z przeprowadzanymi na bieżąco naprawami (klucze, przecinaki, ściągacze). W indywidualnym gospodarstwie rolnym przydadzą się też sprzęty i maszyny związane pracami budowlanymi: betoniarki, drabiny, wiertarki, wkrętarki oraz spawarki.
Jak zostać rolnikiem – podsumowanie
Współcześnie wiele osób szukających pomysłu na biznes rozważa, jak założyć firmę sprzątającą, prowadzić franczyzę sklepu czy zająć się drobnymi – zgodnymi z zainteresowaniami – usługami: np. w branży kosmetycznej lub fryzjerskiej. Tego typu działalność gospodarcza nie wymaga dużych nakładów finansowych na start oraz specjalnych kwalifikacji. Powodzenie interesu będzie zaś zwykle wprost proporcjonalne do ilości włożonej pracy.
W opozycji do powyższych stoi pomysł zostania rolnikiem. Zdobyć ziemię rolną nie jest łatwo, nie jest ona także tania. Dużych nakładów finansowych wymaga również wyposażenie gospodarstwa w niezbędne sprzęty i maszyny. A to tylko początek problemów – ponieważ sukces w branży rolnej zależy bardzo często od nieprzewidywalnych czynników pogodowych. Na nic się bowiem zda ciężka i wytrwała praca, jeżeli cały trud zniweczą wiosenne przymrozki czy letnia susza. Praca na roli bywa niebezpieczna, a także wiąże się ze stałą ekspozycją na uczulające: pyłki, sierść zwierząt czy roztocza i pleśnie. Na szczęście w tym drugim przypadku z pomocą przychodzą nowoczesne technologie, np. profilaktyka alergii myjką ultradźwiękową.
Gospodarowanie na własnym kawałku ziemi daje jednak wiele możliwości rozwoju oraz będzie na pewno idealne dla osób o specyficznych predyspozycjach. W rolnictwie sprawdzą się lubiący pracę fizyczną, przebywanie na świeżym powietrzu oraz posiadający dobrą organizację pracy. Nie bez znaczenia jest potrzebna w życiu na wsi pomysłowość, chęć do nauki nowych rzeczy i zdolność szybkiego rozwiązywania problemów.
Posiadając gospodarstwo na wsi, trzeba (chcąc nie chcąc) znać się na rozmaitych rzeczach. W efekcie czynności typu budowa altany ogrodowej, samodzielne prowadzenie księgowości czy własnoręczna naprawa samochodu przychodzą wielu rolnikom z łatwością.
Materiały źródłowe:
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa
Definicja rolnika indywidualnego
Wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Udostępnij